top of page

De verbeelding van Cleopatra

Daniel Soliman

Conservator collectie Egypte en Nubië, Rijksmuseum van Oudheden Leiden

Koningin Cleopatra is al eeuwen een bron van inspiratie voor geschiedschrijvers en kunstenaars. Haar identiteit en de manier waarop ze wordt verbeeld zorgen soms ook voor ophef, bijvoorbeeld toen de Israëlische Gal Gadot werd aangekondigd als de actrice in een film over Cleopatra. De rel rondom de Netflixserie uit 2023, waarin de koningin werd gespeeld door de Afro-Britse actrice Adele James, laat zien dat mensen het belangrijk vinden om te weten wat de etniciteit of het ras van Cleopatra was. Dat is geen nieuw fenomeen. Romeinse geschiedschrijvers zetten Cleopatra neer als duidelijk anders dan de Romeinen, en de Cleopatra van Shakespeare heeft een donkere huidskleur. In Alexandria Again and Forever (1989) van de Egyptische regisseur Youssef Chahine wordt Cleopatra gespeeld door de beroemde actrice Youssra: ze is Alexandrijns. Toch is ook deze film duidelijk beïnvloed door een lange Europese traditie waarin Cleopatra en haar hovelingen door een Westerse bril worden bezien. Deze lezing gaat in op de vraag waarom Cleopatra vandaag de dag op verschillende manieren wordt voorgesteld door te kijken naar schilderkunst, literatuur, film en muziek. Daarbij wordt getracht om de achterliggende maatschappelijke achtergronden te begrijpen.

bottom of page