top of page

Een “leerling-tovenaar” aan de Nijl: een nieuwe kijk op de expansionistische experimenten van Leopold, hertog van Brabant, in Egypte (1854-1865)

Jan Vandersmissen

Leopold, hertog van Brabant, de latere koning Leopold II, heeft uitgebreid kennisgemaakt met Egypte tijdens twee lange reizen, die hij respectievelijk heeft ondernomen in de jaren 1855 en 1862-1863. Iedere reis ging gepaard met een klassieke verkenning van de oude sites in het Nijldal. In 1864-1865 hield Leopold opnieuw halt in Alexandrië en Cairo toen hij op doorreis was naar het Verre Oosten. Echter, de oudheidkundige belangstelling van de prins voor Egypte was ondergeschikt aan zijn drang het economisch potentieel van het “moderne” Egypte te doorgronden. Leopold zag in Egypte een mooie toekomst weggelegd voor Belgische bedrijven. En hij mat zichzelf de rol toe van bemiddelaar-ondernemer. De Egyptische agrarische “rijkdommen” oefenden een enorme aantrekkingskracht uit. In deze lezing zoeken we naar sporen van "vervlechting", en naar de onderliggende verbanden tussen Leopolds reizen. We onderbouwen de hypothese dat Egypte een vroeg speelveld was voor de realisatie van zijn expansionistische dromen en verlangens. We brengen de politieke, economische en culturele netwerken in kaart die Leopold bij zijn Egyptische (en Levantijnse) projecten heeft betrokken. We zoomen in op zijn fascinatie voor het Suezkanaal en andere grote werken. We proberen dit alles te plaatsen in de ontwikkeling van zijn algemeen wereldbeeld. Maar we staan ook stil bij enkele van zijn tegenslagen… Kortom, we bekijken Egypte als de leerschool van een prinselijke “leerling-tovenaar” tegen de achtergrond van het Belgisch economisch expansionisme in de oostelijke Middellandse Zeewereld. Deze voordracht is gebaseerd op nieuw onderzoek van bronnen afkomstig uit de archieven van het Koninklijke Paleis, het Ministerie van Buitenlandse Zaken en het Rijksarchief

bottom of page